రామసుందరం - రెండవ సర్గము - 1

                                             బ్లాగ్ మిత్రులందఱికీ  "శ్రీరామనవమి" శుభాకాంక్షలు

సుందరకాండము - రెండవ సర్గము

లంకానగరవర్ణనం - అందు ప్రవేశించే విషయంలో హనుమంతుని ఆలోచన - లఘురూపంలో ఆయన నగరంలో ప్రవేశించడం -  చంద్రోదయం

              

స సాగరమనాధృష్యమ్ అతిక్రమ్య మహాబల:| త్రికూట శిఖరే లంకాం స్థితాం స్వస్థో దదర్శ హ|| 1	ఆ మహాబలుడు, సముద్రాన్ని అవలీలగా దాటి, స్వస్థచిత్తుడై, త్రికూటశిఖరాన ఉన్న లంకను చూశాడు.
తత: పాదపముక్తేన పుష్ప వర్షేణ వీర్యవాన్| అభివృష్ట: స్థితస్తత్ర బభౌ పుష్పమయో యథా|| 2	ఆ పర్వతం మీద వృక్షాలు వర్షంలా కురిపించే పూలతో , ఆయన శరీరం, పుష్పమయమైంది.
యోజనానాం శతం శ్రీమాన్ తీర్త్వా౭ప్యుత్తమవిక్రమ:| అనిశ్శ్వసన్ కపిస్తత్ర న గ్లాని మధిగచ్ఛతి|| 3	నూఱు యోజనాల సముద్రాన్ని దాటి కూడా ఆయన ఏమాత్రం అలసట పొందలేదు. పైగా  ఒక్క నిట్టూర్పు నైనా విడవలేదు.
శతాన్యహం యోజనానాం క్రమేయం సుబహూన్యపి| కిం పున స్సాగర స్యాంతం సంఖ్యాతం శతయోజనమ్|| 4	"వందల యోజనాలనైనా దాటగలను. ఒక్క నూఱు యోజనాల సముద్రాన్ని దాటడంలో ఆశ్చర్యమేముంది" అనుకొన్నాడు.
స తు వీర్యవతాం శ్రేష్ఠ: ప్లవతామపి చోత్తమ:| జగామ వేగవాన్ లంకాం లంఘయిత్వా మహోధధిమ్|| 5	వీరులలో శ్రేష్ఠుడు, ఎగిరేవారిలో ఉత్తముడు కాబట్టి ఆయన మహసముద్రాన్ని దాటి, లంకను చేరగలిగాడు.
శాద్వలాని చ నీలాని గంధవంతి వనాని చ| గండవంతి చ మధ్యేన జగామ నగవంతి చ|| 6	ఆయన, నల్లని పచ్చిక నేలలు, గండశిలలు, నగాలు, (వృక్షాలు, కొండలు) సువాసనలు కలిగిన అడవులను మధ్యమార్గాన చూస్తూ వెళ్లాడు.
శైలాంశ్చ తరుసంఛన్నాన్ వనరాజీశ్చ పుష్పితా:| అభిచక్రామ తేజస్వీ హనుమాన్ ప్లవగర్షభ:|| 7	దట్టంగా వృక్షాలున్న పర్వత శిఖరాలను, పుష్పించిన వనాలను దాటాడు.
స తస్మిన్నచలే తిష్ఠన్ వనాన్యుపవనాని చ| స నగాగ్రే చ తాం లంకాం దదర్శ పవనాత్మజ:|| 8	ఆయన, లంబపర్వతంపై ఉండి, అక్కడి వనాలను, ఉపవనాలను, (తోటలను) త్రికూట పర్వత శిఖరంపై ఉన్న లంకను చూశాడు.
సరళాన్ కర్ణికారాంశ్చ ఖర్జూరాంశ్చ సుపుష్పితాన్| ప్రియాళాన్ ముచుళిందాంశ్చ కుటజాన్ కేతకానపి|| 9	అక్కడి సరళ (దేవదారు), కొండగోగు, ఖర్జూరం, మోరటి, నిమ్మ చెట్లను, కొండమల్లె, మొగలి పొదలను,
ప్రియంగూన్ గంధపూర్ణాంశ్చ నీపాన్ సప్తచ్ఛదాం స్తథా| అసనాన్ కోవిదారాంశ్చ కరవీరాంశ్చ పుష్పితాన్|| 10	సువాసనల పిప్పలి, కడిమి, ఏడాకుల అరటి, వేగిస, కాంచన, పుష్పించిన గన్నేరు చెట్లను,
పుష్పభారనిబద్ధాంశ్చ తథాముకుళితానపి| పాదపాన్ విహగాకీర్ణాన్ పవనాధూతమస్తకాన్|| 11	పూలభారంతో వంగిన, మొగ్గ తొడిగిన, వివిధ పక్షులతో నిండిన, గాలికి తలలూపే ఇతర చెట్లను,
హంసకారండవాకీర్ణా వాపీ: పద్మోత్పలాయుతా:| ఆక్రీడాన్ వివిధాన్ రమ్యాన్ వివిధాంశ్చ జలాశయాన్|| 12	హంసలు, కారండపక్షులు, పద్మాలు, కలువలు కల దిగుడుబావులు, సుందర విహారస్ఠలాలు, జలాశయాలు,
సంతతాన్ వివిధైర్వృక్షై: సర్వర్తుఫలపుష్పితై:| ఉద్యానాని చ రమ్యాణి దదర్శ కపికుంజర:|| 13	అన్ని ఋతువుల్లోనూ పుష్పించే, ఫలించే వృక్షాలను, అందమైన ఉద్యానవనాలను, ఆయన, చూశాడు.
సమాసాద్య చ లక్ష్మీవాన్ లంకాం రావణపాలితామ్| పరిఖాభి: సపద్మాభి: సోత్పలాభి రలంకృతామ్|| 14	లంకను సమీపించాడు. ఆ లంక పద్మాలు, కలువలు కల అగడ్తలతో,
సీతాపహరణార్థేన రావణేన సురక్షితామ్| సమంతాద్విచరద్భిశ్చ రాక్షసైరుగ్రధన్విభి:|| 15	సీతను అపహరించిన రావణుని రక్షణలో ఉంది. ఉగ్రధనస్సులను ధరించిన రాక్షసులు కావలి కాస్తున్నారు.
కాంచనేనావృతాం రమ్యాం ప్రాకారేన మహాపురీమ్| గృహైశ్చ గ్రహసంకాశై: శారదాంబుదసన్నిభై:|| 16	బంగారు ప్రాకారాలతో, తెల్లని, గ్రహ సదృశ (సమాన) గృహాలతో,
పాండురాభి: ప్రతోళీభి: ఉచ్చాభి రభిసంవృతామ్| అట్టాలకశతాకీర్ణాం పతాకాధ్వజశోభితామ్|| 17	స్వచ్ఛాలై, విశాలమైన ప్రధాన వీథులతో, లెక్కలేనన్ని కోట బురుజులతో, పతాక ధ్వజాలతో,
తోరణై: కాంచనైర్దివ్యై: లతాపంక్తివిచిత్రితై:| దదర్శ హనుమాన్ లంకాం దివి దేవపురీం యథా|| 18	బంగారు తోరణాలతో, విచిత్ర లతా పంక్తులతో, అమరావతిలా వెలిగిపోతోంది.
గిరిమూర్ధ్ని స్థితాం లంకాం పాండురైర్భవనై: శ్శుభై:| దదర్శ స కపిశ్రేష్ఠ: పురమాకాశగం యథా|| 19	తెల్లని, అందమైన భవనాలతో ఆ లంక, త్రికూట శిఖరాన ఉండడంతో, హనుమంతుడు, దాన్ని, 'ఆకాశపురం'గా భావించాడు.
పాలితాం రాక్షసేంద్రేణ నిర్మితాం విశ్వకర్మణా| ప్లవమానామివాకాశే దదర్శ హనుమాన్ పురీమ్|| 20	రావణ పాలితమై, విశ్వకర్మ నిర్మితమైన ఆ పురం, 'ఆకాశంలో తేలియాడుతోందా' అన్నట్లుంది.
వప్రప్రాకారజఘనాం విపులాంబునవాంబరామ్| శతఘ్నీశూలకేశాంతామ్ అట్టాలకవతంసకామ్|| 21	కోట ప్రాకారమే జఘనంగా, విపులమైన సముద్ర / అగడ్తలలోని జలాలే నూత్నవస్త్రాలుగా, శతఘ్నులు, శూలాలే కేశపాశాలుగా, కోట బురుజులే కర్ణాభరణాలుగా భాసిల్లే, సుందరిలా,
మనసేవ కృతాం లంకాం నిర్మితాం విశ్వకర్మణా| ద్వార ముత్తర మాసాద్య చింతయామాస వానర:|| 22	విశ్వకర్మ, మనసు పెట్టి నిర్మించిన, ఆ లంక ఉత్తరద్వారం దగ్గరకు చేరి, మారుతి, ఆలోచన మొదలుపెట్టాడు.
కైలాసశిఖరప్రఖ్యామ్ ఆలిఖంతీ మివాంబరమ్| డీయమానా మివాకాశమ్ ఉచ్ఛ్రితై ర్భవనోత్తమై:|| 23	"ఈ నగరం, కైలాస శిఖర సమానమై, అంబరాన్నంటే మహాభవనాలతో, ఆకాశంలో ఎగురుతోందా? అన్నట్లుంది.
సంపూర్ణాం రాక్షసైర్ఘోరై: నాగైర్భోగవతీమివ| అచింత్యాం సుకృతాం స్పష్టాం కుబేరాధ్యుషితాం పురా|| 24	పూర్వం కుబేరుని అధీనంలో ఉండి, స్పష్టంగా, చక్కగా నిర్మింపబడిన ఈ పురం నాగజాతులుండే భోగవతి (పాతాళం) లా భయంకరమైన రాక్షసులతో నిండి ఉంది.
దంష్ట్రిభిర్బహుభిశ్శూరైః శూలపట్టిసపాణిభి:| రక్షితాం రాక్షసైర్ఘోరై: గుహామాశీవిషైరివ|| 25	సర్పాలు కావలి కాచే గుహలా, ఈ లంక, కోఱలు, శూలాలు, పట్టిసాలు, ధరించిన ఎంతోమంది శూరులైన రాక్షసులచే రక్షింపబడుతోంది".
తస్యాశ్చ మహతీం గుప్తిం సాగరం చ నిరీక్ష్య స:| రావణం చ రిపుం ఘోరం చింతయామాస వానర:|| 26	లంక రక్షణ విధానాన్ని, దాని చుట్టూ ఉన్న సముద్రాన్ని చూచి, మారుతి, రావణుని భయంకరమైన శత్రువుగా భావించి, ఇలా ఆలోచించాడు.
ఆగత్యాపీహ హరయో భవిష్యంతి నిరర్థకా:| న హి యుద్ధేన వై లంకా శక్యా జేతుం సురైరపి|| 27	"వానరులు ఇక్కడికి వచ్చినా ఏం ప్రయోజనం లేదు. ఈ లంకను జయించడం దేవతలవల్ల కూడా కాదు.
ఇమాం తు విషమాం దుర్గాం లంకాం రావణపాలితామ్| ప్రాప్యాపి స మహాబహు: కిం కరిష్యతి రాఘవ:|| 28	ఎంతటివారికైనా ప్రవేశించ శక్యం కానిది ఇది. రాముడు, మహాబాహువైనా లంకను చేరి, ఏం చేయగలడు?

   

శుభం భూయాత్