రామసుందరం - 12

వ్యవర్ధత మహాకాయ: ప్రావృషీవ బలాహక:| తస్య సా కాయముద్వీక్ష్య వర్ధమానం మహాకపే:|| 191	ఆ మహాకపి, వర్షాకాలమేఘంలా శరీరాన్ని పెంచాడు. పెఱుగుతున్న ఆ మహాకాయాన్ని చూచి,
వక్త్రం ప్రసారయామాస పాతాళాంతరసన్నిభమ్| ఘనరాజీవ గర్జంతీ వానరం సమభిద్రవత్|| 192	సింహిక పాతాళకుహరం లాంటి తన నోటిని తెఱచింది. మేఘమండలంలా గర్జిస్తూ, హనుమంతుని పట్టుకోబోయింది.
స దదర్శ తత స్తస్యా వివృతం సుమహన్ముఖమ్| కాయమాత్రం చ మేధావీ మర్మాణి చ మహాకపి:|| 193	ఆయన, తెఱవబడిన ఆ నోటిని చూచి, దాని జీవస్థానాల్ని కనిపెట్టాడు.
స తస్యా వివృతే వక్త్రే వజ్రసంహనన: కపి:| సంక్షిప్య ముహురాత్మానం నిష్పపాత మహాబల:|| 194	వజ్రదేహుడైన ఆ మహాబలుడు, తన దేహాన్ని సంక్షిప్తంగా చేసికొని, సింహిక నోటిలోకి ప్రవేశించాడు.
ఆస్యే తస్యా నిమజ్జంతం దదృశు: సిద్ధచారణా:| గ్రస్యమానం యథాచంద్రం పూర్ణం పర్వణి రాహుణా|| 195	అలా ప్రవేశిస్తున్నప్పుడు ఆ హనుమంతుడు, పున్నమినాడు  రాహువుచే మ్రింగబడుతున్న నిండు చంద్రునిలా సిద్ధచారణులకు కనిపించాడు.
తతస్తస్యా నఖైస్తీక్ష్ణై: మర్మాణ్యుత్కృత్య వానర:| ఉత్పపాతాథ వేగేన మనస్సంపాతవిక్రమ: || 196	వాడియైన గోళ్లతో సింహిక మర్మస్థానాలను చీల్చి, మనోవేగంతో ఆకాశంలోకి ఎగిరాడు.
తాం తు దృష్ట్వా చ ధృత్యా చ దాక్షిణ్యేన నిపాత్య చ| స కపిప్రవరో వేగాత్ వవృధే పునరాత్మవాన్|| 197	ధైర్యంతోనూ, సామర్థ్యంతోనూ ఆ సింహికను పడద్రోసి, వేగంగా మళ్లీ దేహాన్ని పెంచాడు.
హృతహృత్ సా హనుమతా పపాత విధురా౭Oభసి| స్వయంభువైవ హనుమాన్ సృష్టస్తస్యా నిపాతనే|| 198	అలా హనుమంతుడు సింహిక గుండెల్ని చీల్చేయగా, అది, స్మృతి తప్పి, నీటిలో పడింది. హనుమంతుడు సింహికను హతమార్చడం బ్రహ్మసంకల్పం / దైవనిర్ణయం.
తాం హతాం వానరేణాశు పతితాం వీక్ష్య  సింహికామ్| భూతాన్యాకాశచారీణి తమూచు: ప్లవగోత్తమమ్| భీమమద్య కృతం కర్మ మహత్ సత్త్వం త్వయా హతమ్|| 199	సింహికను చూసి, ఆకాశసంచారులైన భూతాలు సంతోషంతో హనుమంతునితో, ఇలా అన్నాయి. "భయం కలిగించేలా ఈ మహాప్రాణిని హతమార్చావు.
సాధయార్థ మభిప్రేతమ్ అరిష్టం ప్లవతాం వర| యస్య త్వేతాని చత్వారి వానరేంద్ర యథా తవ| ధృతి ర్దృష్టి ర్మతిర్దాక్ష్యం స్వకర్మసు న సీదతి || 200	ఇక నీవనుకొన్నది సాధించు. నీకులా ధృతి, (ధైర్యం) దృష్టి, (దూర, సూక్ష్మ దృష్టులు) మతి, (ఆలోచన, తత్త్వనిశ్చయశక్తి, సమయస్పూర్తి) దాక్ష్యం (దక్షత / పటుత్వం / సామర్థ్యం) ఈ నాలుగు లక్షణాలు కలవాడు తన పనులను నెరవేర్చుకోవడంలో శ్రమ పొందడు".
స తైస్సంభావిత: పూజ్య: ప్రతిపన్నప్రయోజన:| జగామాకాశమావిశ్య పన్నగాశనవత్ కపి:|| 201	అని వారిచేత పూజింపబడి, ఆకాశమార్గాన గరుత్మంతునిలా సాగిపోయాడు.
ప్రాప్తభూయిష్ఠపారస్తు సర్వత: ప్రతిలోకయన్| యోజనానాం శతస్యాంతే వనరాజిం దదర్శ స:|| 202	నూఱామడలు అంతమయ్యాక ఆవలి తీరాన్ని చేరి, నలువైపుల చూస్తూండగా, అడవుల గుంపొకటి కనిపించింది.
దదర్శ చ పతన్నేవ వివిధద్రుమభూషితమ్| ద్వీపం శాఖామృగశ్రేష్ఠో మలయోపవనాని చ|| 203	భూమిపైకి దిగుతూనే, వివిధ వృక్షాలతో విభూషితమైన, లంకాద్వీపాన్ని, మలయపర్వతమందలి ఉపవనాల్నిచూశాడు.
సాగరం సాగరానూపం సాగరానూపజాన్ ద్రుమాన్| సాగరస్య చ పత్నీనాం ముఖాన్యపి విలోకయన్| స మహామేఘసంకాశం సమీక్ష్యాత్మానమాత్మవాన్|| 204	సాగరాన్ని, సాగరతీరాన్ని. సాగరతీరమందలి వృక్షాల్ని, సాగరంలో కలిసే నదీముఖాలను చూస్తూ, తన దేహం మహామేఘంలా
నిరుంధంత మివాకాశం చకార మతిమాన్ మతిమ్| కాయవృద్ధిం ప్రవేగం చ మమ దృష్ట్వైవ రాక్షసా:|| 205	ఆకాశాన్ని అడ్డగిస్తున్నట్లుండడం చూసి, ఇలా ఆలోచించాడు. "నా మహాకాయాన్ని, అమితవేగాన్ని, రాక్షసులు చూస్తే,
మయి కౌతుహలం కుర్యు: ఇతి మేనే మహాకపి:| తత శ్శరీరం సంక్షిప్య తన్మహీధరసన్నిభమ్| పున: ప్రకృతిమాపేదే వీతమోహ ఇవాత్మవాన్|| 206	ఆశ్చర్యచకితులవుతారు". అని అనుకొని, తన పర్వతాకారదేహాన్ని, చిన్నదిగా చేసి, ప్రకృతిచేత కప్పబడినవాడు (మాయామోహితుడు) మోహాన్ని వీడిన తర్వాత మళ్లీ స్వరూపాన్ని పొందినట్లు హనుమంతుడు, తన సహజరూపాన్ని ధరించాడు.
త ద్రూప మతిసంక్షిప్య హనుమాన్ ప్రకృతౌ స్థిత:| త్రీన్ క్రమానివ విక్రమ్య బలివీర్యహరో హరి:|| 207	వామనరూపంలో వచ్చి, మూడడుగులుంచి, త్రివిక్రముడై బలి విక్రమాన్ని హరించిన హరి, తిరిగి వామనరూపాన్ని పొందినట్లు హనుమంతుడు, తన రూపాన్ని అతిచిన్నదిగా చేసుకొన్నాడు.
స చారు నానావిధరూపధారీ పరం సమాసాద్య సముద్రతీరమ్| పరై రశక్య: ప్రతిపన్నరూప: సమీక్షితాత్మా సమవేక్షితార్థ:|| 208	మనోహరమైన వివిధరూపాలను ధరించేవాడు, శత్రువులకు అశక్యుడు అయిన మారుతి, సముద్రపు అవ్వలితీరానికి చేరాడు. తర్వాత తన దేహాన్ని చూసి, కర్తవ్యాన్ని నిర్ణయించుకొని, తన సహజరూపాన్ని ధరించాడు.
తతస్స లంబస్య గిరేస్సమృద్ధే విచిత్రకూటే నిపపాత కూటే| సకేతకోద్దాలకనాళికేరే మహాద్రికూటప్రతిమో మహాత్మా|| 209	ఆ మహాపర్వతశిఖరసమానుడు, సర్వవస్తుసమృద్ధం, విచిత్రశిఖరాలు, మొగలిపొదలు, విరిగిచెట్లు, కొబ్బరిచెట్లు ఉన్న లంబపర్వతశిఖరంపై దిగాడు.
తతస్తు సంప్రాప్య సముద్రతీరం సమీక్ష్య లంకాం గిరివర్యమూర్థ్ని| కపిస్తు తస్మిన్ నిపపాత పర్వతే విధూయ రూపం వ్యథయన్ మృగద్విజాన్|| 210	అంత  ఆ హనుమంతుడు, సముద్రతీరానికి పోయి, త్రికూటపర్వతశిఖరాన ఉన్నలంకను చూస్తూ, తన దేహాన్న విదిల్చికొని, జంతువులు, పక్షులు భయపడేటట్లు ఆ గిరిపై వ్రాలాడు.
స సాగరం దానవపన్నగాయుతం బలేన విక్రమ్య మహోర్మిమాలినమ్| నిపత్య తీరే చ మహోదధే స్తదా దదర్శ లంకామ్ అమరావతీమివ|| 211  ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే సుందరకాండే  శుభం భూయాత్	పెద్ద పెద్ద అలలు గలిగి, దానవులకు పన్నగాలకు నెలవైన, సముద్రాన్ని హనుమంతుడు తన పరాక్రమంతో దాటి, తీరాన దిగి, అమరావతి లాంటి లంకాపురిని చూశాడు. వాల్మీకియే ఆదికావ్యే ప్రథమస్సర్గః (1)