రామసుందరం - పదుమూడవసర్గం - ద్వితీయభాగం

సుందరకాండ – త్రయోదశస్సర్గము - 2

అహో క్షుద్రేణ వాఽనేన రక్షన్తీ శీలమాత్మనః | అబన్ధుర్భక్షితా సీతా రావణేన తపస్వినీ ||11	నిస్సహాయురాలైన, తన శీలాన్ని రక్షించుకొంటున్న, సాధుశీల సీత, రావణునిచే భక్షింపబడి ఉంటుంది
అథవా రాక్షసేన్ద్రస్య పత్నీభిరసితేక్షణా | అదుష్టా దుష్టభావాభి ర్భక్షితా సా భవిష్యతి ||12	లేదా అసితేక్షణైన ఆమెను రావణుని భార్యలు భక్షించారేమో?
సమ్పూర్ణచన్ద్రప్రతిమం పద్మపత్రనిభేక్షణమ్ | రామస్య ధ్యాయతీ వక్త్రం పఞ్చత్వం కృపణా గతా ||13	తామరసనేత్రాలు కల్గి, పూర్ణచంద్రసమానమైన రాముని ముఖాన్నే ధ్యానిస్తూ, దీనురాలై అసువులు వీడిందేమో?
హా రామ లక్ష్మణేత్యేవం హాఽయోధ్యే చేతి మైథిలీ | విలప్య బహు వైదేహీ న్యస్తదేహా భవిష్యతి ||14	హా రామా! లక్ష్మణా! అయోధ్యా! అని పెక్కు విధాల విలపించి, తనువు చాలించిందేమో?
అథవా నిహితా మన్యే రావణస్య నివేశనే | నూనం లాలప్యతే సీతా పఞ్జరస్థేవ శారికా ||15	లేదా రావణుని ఇంటనే పంజరంలో గోరువంకలా విలపిస్తోందేమో?
జనకస్య సుతా సీతా రామపత్నీ సుమధ్యమా | కథముత్పలపత్రాక్షీ రావణస్య వశం వ్రజేత్ ||16	జానకి, సుమధ్యమ, ఉత్పలపత్రాక్షి, రామపత్ని అయిన సీత, రావణునికి ఎలా వశమవుతుంది? (కాదు)
వినష్టా వా ప్రణష్టా వా మృతా వా జనకాత్మజా | రామస్య ప్రియభార్యస్య న నివేదయితుం క్షమమ్ ||17	భార్య అంటే ప్రియం గల రామునికి, ఆమె, వినష్టనో, ప్రణష్టనో, జీవించిలేదనో నివేదించడం యుక్తం కాదు
నివేద్యమానే దోషస్స్యా ద్దోషస్స్యాదనివేదనే | కథం ను ఖలు కర్తవ్యం విషమం ప్రతిభాతి మే ||18	అయితే నివేదించినా దోషమే నివేదించకపోయినా దోషమే ఏం చేయాలి? విషమసమస్యలా ఉంది
అస్మిన్నేవంగతే కార్యే ప్రాప్తకాలం క్షమం చ కిమ్ | భవేదితి మతం భూయో హనుమాన్ప్రవిచారయత్ ||19	మఱి ఇప్పుడు చేయవలసింది ఏది? అని హనుమ మళ్లీ కర్తవ్యాన్ని ఆలోచించాడు
యది సీతామదృష్ట్వాఽహం వానరేన్ద్రపురీమితః | గమిష్యామి తతః కో మే పురుషార్థో భవిష్యతి ||20	సీతను చూడకుండా, కిష్కింధకు వెళ్తే, ప్రయోజనం ఏమిటి?
మమేదం లఙ్ఘనం వ్యర్థం సాగరస్య భవిష్యతి | ప్రవేశశ్చైవ లఙ్కాయాః రాక్షసానాం చ దర్శనమ్ ||21	(అలా వెళ్తే) సముద్ర లఙ్ఘనం, లంకాప్రవేశం, రాక్షసుల్ని చూడ్డం, అంతా వ్యర్థమే
కిం మాం వక్ష్యతి సుగ్రీవో హరయో వా సమాగతాః | కిష్కిన్ధాం సమనుప్రాప్తం తౌ వా దశరథాత్మజౌ ||22 మంగళం మహత్	ఈ స్థితిలో కిష్కింధకు వెళ్తే, సుగ్రీవుడేమంటాడో? వానరులేమంటారో? ఆ దశరథాత్మజులేమంటారో?