అనుస్వారస్య యయి పరసవర్ణః "

*ఉచ్ఛారణ విషయంలో సూచనలు*

వ్యాకరణ శాస్త్రం ప్రకారం *వేఙ్కట, చఞ్చల,* *పణ్డిత, సన్తాన, సమ్పద* వంటి పదాలను ఈ రకంగా రాయడమే సముచితం. కానీ ఈ రోజుల్లో విద్యార్థులకు వీటిని చదవడమే చేతకావడం లేదు. కనుక మేము ఈ గ్రంథంలో ఇలాంటి పదాలు వచ్చినప్పుడు *వేంకట, చంచల, పండిత, సంతాన* *సంపద* వంటి రూపాలనే ముద్రించాము.

ఈ పద్ధతి వ్యాకరణానికి విరుద్ధమైనా సరే విద్యార్థుల సౌకర్యాన్ని దృష్టిలో ఉంచుకొని ఇలా చేయవలసి వచ్చింది.

అయితే ఇలాంటి సందర్భాల్లో *సున్నాను "N" గా పలికారా? "M" అని ఈనాటి విద్యార్థులు అడుగుతున్నారు. అలాంటి వారికోసం కొన్ని సూచనలను అందించవలసి వచ్చింది.

1 సున్నాకు స్వతంత్రంగా ఉచ్చారణ శక్తి లేదు. దానికి కుడి పక్క ఉండే హల్లుని బట్టి దాని ఉచ్చారణ మారుతూ ఉంటుంది. సున్నాకు కుడిపక్కన అచ్చులు రావు. 

2 సున్నాకు కుడి పక్కన కవర్గ అక్షరాలు (క, ఖ,గ, ఘ, ఙ) వస్తే, ఆ సున్నాను *ఙ్* గా పలకాలి.

*ఉదా:* *సంఘటన = సఙ్ఘటన*

3 సున్నాకు కుడిపక్కన చవర్గ అక్షరాలు (చ, ఛ, జ, ఝ, ఞ) వస్తే దాన్ని *ఙ్* గా పలకాలి.

*ఉదా:* *సంజయ = సఙ్ జయ.

4 సున్నాకు కుడిపక్కన టవర్గ అక్షరాలు వస్తే (ట, ఠ, డ, ఢ, ణ) వస్తే దాన్ని *ణ్* గా పలకాలి.

*ఉదా:* *పాండవ = పాణ్ డవ*

5 సున్నాకు కుడిపక్కన తవర్గ అక్షరాలు (త, థ, ద, ధ, న) వస్తే దాన్ని *న్* గా పలకాలి.

*ఉదా:* *సంధాన = సన్ ధాన*

6 సున్నాకు కుడిపక్కన పవర్గ అక్షరాలు వస్తే (ప, ఫ, బ, భ, మ) వస్తే దాన్ని *మ్* గా పలకాలి.

*ఉదా:* *సంభావితస్య = సమ్భావితస్య*

7 సున్నాకు కుడిపక్కన వత్తు అక్షరాలు వస్తే వాటిలో మొదటి అక్షరం ఏ వర్గకు సంబంధించిందో,   

ఆ వర్గ పంచమాక్షరాన్ని ఉచ్చరించాలి.

ఉదా: *సంక్షోభ = సఙ్ క్షోభ*

8 సున్నాకు కుడిపక్కన వర్గపంచమాక్షరాలు వస్తే

గూడా పై నియమాలే వర్తిస్తాయి.

ఉదా: *సంన్యాస = సన్యాస* 

 *సంమార్జన = సమ్మార్జన*

సున్నాకు కుడి పక్కన *ఙ, ఞ, ణ* అనే అక్షరాలు సాధారణంగా రావు.

9 సున్నాకు కుడిపక్కన *య* నుండి *హ* వరకు గల అక్షరాలు వస్తే, దాన్ని *మ్* గానే పలకాలి. కానీ ఇక్కడ ఉన్న ఉచ్చారణ విధానాన్ని గురుముఖంగా నేర్చుకోవలసిందే.

ఉదా: *సంయత* (వ్రాత) = సమ్ యత (ముక్కుతో ఉచ్చారణ) *సంహార* = సమ్ హార (ముక్కుతో ఉచ్చారణ)

10 ఇక 'హ' కారం క్రింద "ణ, న, మ" వచ్చినప్పుడు

ఉచ్ఛారణ విషయంలో కొన్ని జాగ్రత్తలు వ్యాకరణ పరంగా తీసుకోవాలి.

ఉదా: *ప్రాహ్ణ* (వ్రాత) = *ప్రాణ్ హ* ఉచ్చారణ

*వహ్ని* (వ్రాత) = *వన్ హి* ఉచ్చారణ

       

*బ్రహ్మ* (వ్రాత) = *బ్రమ్ హ* 

('హ'కారంతో *ఙ, ఞ* లు కలిసిన పదాలు లేవు)

11 'ఫ'కారాన్ని 'F' లాగా పలుకరాదు. 

*ఙ, ఞ, జ్ఞాన* - వంటి వాటి ఉచ్చారణలను సంప్రదాయం తెలిసిన వారి దగ్గర నేర్చుకోవాలి.

12 వత్తు అక్షరాలను (సంయుక్తాక్షరాలను) 

వ్రాసేటప్పుడు దేన్ని ముందు వుచ్చరించాలో దాన్ని ముందు రాస్తారు. దాన్ని సగమే పలకాలి.

ఉదా: *పద్మ* (వ్రాత) = పద్ మ (ఉచ్చారణ)

*నిస్త్రైగుణ్య* (వ్రాత) = నిస్ + త్ + రైగుణ్య (ఉచ్చారణ).

 

నా(గ)స్వ(ర)వ్యాఖ్య 

ఉచ్చారణ విషయంలో 

చక్కని సూచనలు చేశారు 

శ్రావణిగారూ!

అయితే ఇంతా చేసి హెడ్డింగ్ లోనే

ఉ"చ్ఛా"రణ అన్నారు.

టైపింగ్ తప్పయి ఉండవచ్చు.

"3   సున్నాకు కుడిపక్కన చవర్గ అక్షరాలు 

 (చ, ఛ, జ, ఝ, ఞ)  వస్తే దాన్ని *ఙ్* గా పలకాలి.

"*ఉదా:*  *సంజయ = సఙ్ జయ."

అన్నారు

ఙ కాదు

ఞ వస్తుంది

సఞ్జయ అవుతుంది 

(టైపింగ్ తప్పయి ఉండవచ్చు )

"ఉదా:  *సంన్యాస = సన్యాస* "

అన్నారు"

కాదు

సన్న్యాస అనాలి

సమ్ + న్యాస లను కలిపినపుడు

పరసవర్ణాదేశం వచ్చి

సమ్ లోని మ్ > న్ అవుతుంది 

= సన్ + న్యాస = సన్న్యాస అవుతుంది. 

అందువల్ల ఆదేశ నకారం, 

న్యాసలోని నకారం రెండూ 

సన్న్యాసలో ఉంటాయి. 

కాన సన్యాస శబ్దం వ్యాకరణవిరుద్ధం.

అయితే శబ్ద.ర.లో సన్యాసం అని ఉంటుంది.

తర్వాత దీన్ని సూ.రా.ని. వాళ్లు సరిదిద్దారు.

"ఉదా: ప్రాహ్ణ = ప్రాణ్ హ"

అన్నారు

ప్రాహ్ ణ

(టైపింగ్ తప్పయి ఉండవచ్చు )

"('హ'కారంతో *ఙ, ఞ* లు 

కలిసిన పదాలు లేవు)

అన్నారు"

ఉన్నాయి

హంజి - హఞ్జి

హంజికా - హఞ్జికా

హింగులీ - హిఙ్గులీ

హింగులమ్ - హిఙ్గులమ్

అయితే 

ఇవన్నీ సంస్కృతపదాలు

ఙ, ఞ లు

సంస్కృతంలోనుండి

తెలుగులోకి వచ్చాయి.

అది కూడా బిందువు ప్రక్క 

వర్గాక్షరాలు వస్తే మాత్రమే

అయా అనునాసికాలుంచాలి.

సంస్కృతంలో దీని 

రూపసాధన చూద్దాం 

ఉదాహరణకు

అఙ్కితః, శాన్తః పదాలు తీసుకొంటే

'అన్ + కితః ' 

'శామ్ + తః ' 

 "నశ్చాపదాన్తస్య ఝులి " సూత్రంచేత 

నకార మకారాలు సున్నలుగ మారి 

‘ అంకిత ’  'శాంత' అవుతాయి. అపుడు 

" అనుస్వారస్య యయి పరసవర్ణః " సూత్రంచే పరసవర్ణం వచ్చి 'అజ్కితః' 'శాన్తః' 

ఈలాగున సంస్కృతంలో

రూపాలేర్పడతాయి.

అయితే అనునాసికాక్షరసంయోగం 

ఉన్నచోటల్లా సున్ననే పాటించి

అంకితం, శాంత ఇలా వ్రాయడం

మన తెలుగువారి సంప్రదాయం.

దీనికి మళ్లీ

యయితద్వర్గాన్తః అనే

వైకల్పిక సూత్రం ఆధారం అంటారు.

సారాంశం ఏమిటంటే 

ఈ సంస్కృతపదాల్ని 

తెలుగులో వ్రాసేటప్పుడు 

ఇంత కష్టపడనవసరంలేదు అని.

(నా టైపింగ్ లో కూడా తప్పులుండొచ్చు)

స్వస్తి.