2, జూన్ 2023, శుక్రవారం

గిరిక సంగీతనైపుణ్యం

పద మెత్తం గలహంసలీల యధర స్పందంబు సేయన్ శుభా 

స్పద మౌ రాగకదంబకంబు శ్రుతి చూపన్ శ్రీవిలాసంబు కే

ల్గదలింపన్ సుకుమారపల్లవనవైలాలక్ష్మి వీక్షింప ష

ట్పదియుం బొల్చుఁ దరంబె కన్నెఁ గొనియాడన్ గేయవాక్ఫ్రౌఢిమన్. వసు.చ.3.59


గిరిక పదం (అడుగు) ఎత్తగానే రాజహంసనడక

పదం (మాతు=సంగీతంతో కూడిన సాహిత్యం) ఎత్తగానే కలహంసరాగం

(కలహంస అంటే హంసధ్వని కాదు.)

కలహంస ఒక రాగం. 31వ మేళకర్త యాగప్రియరాగజన్యం.

కలహంసప్రబంధమనే పేరుతో ఒక గీతికాభేదం ఉంది.( ఒకరకమైన పాట.) కాబట్టి అది కూడా చెప్పవచ్చు.


అధరస్పందం చేయగానే (పలుకగానే) మంగళాశ్రయమైన అరుణకాంతిసమూహం. 

(అధరం కదపగానే ఎఱుపు కన్పిస్తుందని.)

అధరస్పందం చేయగానే రాగకదంబకంబనే ప్రబంధం. ఇది మఱొక గీతికాభేదం.

లేదా రాగమాలికలు బయలుదేరుతాయి.

(కదంబకం అంటే గుంపు. దీన్ని కదంబంగా పొరపాటు పడి, కడిమిపూల యెఱ్ఱదనం అని భావించరాదు.)


శ్రుతి (చెవి) చూపగానే శ్రీకార(శ్రీవర్ణలిపి)విలాసం.

శ్రుతి సవరింపగానే శ్రీరాగం.

శ్రీరాగం చాల ప్రాచీన రాగం. ఘనరాగాల్లో ఒకటి. లేదా గీతికావిశేషమైన శ్రీవిలాస ప్రబంధం.


చేయి కదపగానే సుకుమార పల్లవయుత ఏలకి తీగల శోభ.

చేయి కదపగానే సుకుమార పల్లవహస్తంతో కూడిన ఏలా అనే పేరుగల గీతప్రబంధం.


చూడగానే ఆడుతుమ్మెద స్ఫురిస్తుంది. 

చూడగానే షట్పది అనే గీతవిశేషం.


ఆమెను కొనియాడడం శక్యం కాదని అవయవచాలనాదులవల్లనే గిరిక గానసమృద్ధి కన్పిస్తోందని వర్ణించాడు సంగీతకవి రామరాజభూషణుడు. 


మంగళం మహత్ 

కామెంట్‌లు లేవు: