కావ్యం

"కావ్యం యశసేఽర్థకృతే వ్యవహారవిదే శివేతరక్షతయే 

సద్యః పరనిర్వృతయే కాంతాసమ్మితతయోపదేశయుజే"

ముమ్మటుడు తన కావ్యప్రకాశంలో పైవిధంగా కావ్యప్రయోజనాలు చెప్పాడు.

కావ్యం యశస్సును కలిగిస్తుంది.

అర్థాన్ని(సంపద) సంపాదిస్తుంది. (సంపాదించి పెడుతుంది.)

వ్యవహారపరిజ్ఞానాన్ని కలిగిస్తుంది.

శివం(శుభం)కంటె ఇతరమైనది శివేతరం. ఆ శివేతరాన్ని క్షయింప చేస్తుంది.

విన్న వెంటనే పరమైన ఆనందాన్ని, కలిగిస్తుంది.

కాంతాసమ్మితమై అంటే కాంత (భార్య) చేసినట్లుగా లలితంగా, తీయగా ధర్మోపదేశం చేస్తుంది.

ప్రభుసమ్మితాలు-వేదాదిశాస్త్రాలు. 

రాజుతో సమానమైనవి. ప్రభువులా శాసిస్తాయి. ధర్మాలు విని, ఆచరించి తీరాలి.

మిత్రసమ్మితాలు-పురాణేతిహాసాలు. 

మిత్రునిలా బోధిస్తాయి. 'ఇలా చేస్తే ఈ ఫలితం. అలా చేస్తే ఆ ఫలితం' అని మిత్రునిలా చెప్తాయి. వింటే మేలు. 

కాంతాసమ్మితాలు-కావ్యాలు.

భర్తను స్వాధీనం చేసుకొన్న అనంతరం ఉపదేశం చేసే కాంతలాంటివి. సరసంగా ధర్మబోధ ఉంటుంది.

మంగళం మహత్